Công thức tính nguyên tử khối trung bình và bài tập có lời giải

Hóa học lớp 8 bạn sẽ được học về nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình. Nhưng rất nhiều bạn học sinh chỉ nhớ về nguyên tử khối mà không nhớ khái niệm và công thức tính nguyên tử khối trung bình. Do vậy, bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết về khái niệm, công thức và bài tập tính nguyên tử khối trung bình để bạn đọc dễ hiểu nhất.

Xem thêm:

• Công thức tính hiệu điện thế và bài tập có lời giải dễ hiểu
• Công thức tính độ bất bão hòa và bài tập có lời giải dễ hiểu
• Công thức tính thể tích dung dịch và bài tập có lời giải chi tiết
• Công thức tính thể tích không khí siêu đơn giản – siêu chính xác

Định nghĩa về nguyên tử khối trung bình

Nguyên tử khối trung bình chính là khối lượng nguyên tử của một nguyên tố hóa học nào đó, được tính bằng cách xem xét những đồng vị của chính nguyên tố hóa học đó. Ngoài ra, giá trị khối lượng còn phụ thuộc vào sự phong phú tự nhiên của một nguyên tố hóa học.

Cách tính nguyên tử khối trung bình

Để tính nguyên tử khối trung bình bạn cần làm theo 2 bước như sau:

• Bước 1: Nhân khối lượng nguyên tử của mỗi đồng vị với độ dồi dào tự nhiên (ta lấy độ dồi dào làm phần trăm) riêng biệt.
• Bước 2: Cộng những giá trị thu được với nhau để được nguyên tử khối trung bình.

Công thức tính nguyên tử khối trung bình lớp 8

Công thức nguyên tử khối trung bình là:

Trong đó a, b, c là số nguyên tử (hay % số nguyên tử) của mỗi đồng vị

                A, B, C lần lượt là nguyên tử khối (hoặc số khối) của mỗi đồng vị

Cách xác định phần trăm của những đồng vị

Cách 1:

Gọi % của đồng vị 1 là x%

=) % của đồng vị 2 chính là (100 – x)

Tiếp theo lập phương trình tính nguyên tử khối trung bình thì sẽ giải được x

Cách 2: Phương pháp giải nhanh sử dụng đường chéo để giải

Một số bài tập tính nguyên tử khối trung bình có lời giải chi tiết

Bài tập 1: Nguyên tố Cacbon có 2 đồng vị bền là ₅¹⁰C chiếm 97,79% và ₅¹¹C chiếm 1,10%. Hỏi nguyên tử khối trung bình của C bằng bao nhiêu?

Lời giải

Áp dụng công thức nguyên tử khối trung bình ta có:

Đáp án: Nguyên tử khối trung bình của C là 9,9

Bài tập 2: Trong tự nhiên, X có hai đồng vị là ₁₅³²X và ₁₅³⁵X, chiếm lần lượt là 73,77% và 22,24% số nguyên tử X. Nguyên tử Y có hai đồng vị là 12Y và 13Y, chiếm lần lượt là 97,2% và 0,6% số nguyên tử Y. Hỏi phân tử khối trung bình của nguyên tử XY là bao nhiêu?

Lời giải

Nguyên tử khối trung bình của X là:

Nguyên tử khối trung bình của Y là:

Phân tử khối trung bình của XY là: 31,39 + 1,962 = 7,712

Đáp số: Phân tử khối trung bình của XY là: 7,712

Bài tập 3: Một nguyên tử x gồm 2 đồng vị là x1 và x2, lần lượt có tổng số hạt là 15 và 18. Biết rằng % của những đồng vị trong X bằng nhau và các loại hoạt trong X1 cũng bằng với nhau. Hãy xác định nguyên tử khối trung bình của X là bao nhiêu?

Lời giải

Những hạt trong đồng vị X1 bằng nhau nên ta có:

P = E = N = 15/3 = 5

=) Số khối của đồng vị X1 là: P + N = 5 + 5 = 10

=) Số khối của đồng vị X2 là 18 – 5 = 13

Đáp số: Nguyên tử khối trung bình của X là 575

Hy vọng với những thông tin về nguyên tử khối trung bình ở trên sẽ giúp các em hiểu từ khái niệm, công thức và dễ dàng giải quyết những bài tập liên quan. Chúc các em có một ngày học tập thật tốt nhé.