Ngày nay, không khó để bắt gặp trên báo chí, tivi những tin tức về các vụ tử nạn thương tâm do đun bếp than trong phòng kín. Nhưng vì sao chúng ta không nên đun bếp than trong phòng kín? Nên đun bếp than như thế nào thì an toàn? Bài viết dưới đây sẽ lý giải lý do, cũng như cung cấp thêm những lưu ý cần thiết cho bạn.
Có mấy cách xử lý hạt giống trước khi gieo hữu hiệu?
Xịt keo ong Vitatree điều trị và phòng ngừa viêm, đau, rát họng
Xem thêm
Tại sao nhiều người thường có thói quen đun bếp than trong phòng kín?
Đây là một trong những thói quen thường thấy ở người Việt, nhất là ở những vùng cao, vùng có thời tiết lạnh quanh năm. Việc đun bếp than để sưởi ấm là một cách tiết kiệm chi phí so với việc mua máy sưởi hay các thiết bị làm ấm hiện đại khác.
Bên cạnh đó, một số phong tục ở các vùng còn đun bếp than cho phụ nữ mới sinh, đang ở cữ để làm ấm cơ thể, giúp người mẹ nhanh hồi phục và hạn chế tình trạng bệnh tật cho cả mẹ và bé. Chưa bàn đến cơ sở khoa học của phương pháp này, thì một sai lầm thường gặp của nhiều gia đình là đun bếp than trong khi đóng tất cả các cửa lại, hạn chế thông khí để giữ hơi ấm ở lại lâu hơn. Điều này lại chính là một mối đe dọa không ngờ, là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ngạt khí và gây ra những sự cố thương tâm.
Vì sao không nên đun bếp than trong phòng kín?
Khi đốt bếp than, nhiều người có thói quen đóng tất cả các cửa lại để giữ hơn ấm. Với những gia đình không có nhiều lỗ thoáng khí tự nhiên, không khí trong phòng sẽ khó được lưu thông với môi trường bên ngoài. Thậm chí nếu nhà được xây quá kín, khí độc còn bị giữ lại và không thể thông ra ngoài.
Đồng thời khi đun bếp than, lượng khí Oxi trong nhà liên tục tham gia vào quá trình phản ứng cháy, và bếp liên tục tỏa khí CO (Cacbon oxit) và CO2 (cacbonic) ra bên ngoài. Cứ như vậy, lượng khí Oxi giảm dần và CO, CO2 ngày càng tăng lên. Những khí này sẽ dần chiếm trọn không gian trong phòng kín, đồng thời rút dần Oxi đang có. Từ đó, người trong phòng sẽ dần không còn đủ không khí để thở. Khí CO khi hít vào bên trong khí quản sẽ ngấm vào máu, kết hợp với huyết sắc tố (hay gọi là Hb), là yếu tố không thể thiếu trong việc vận chuyển Oxi khắp cơ thể. Từ đó tạo ra hợp chất HbCO2. Đây là hợp chất rất bền và khó bị phân tách. Vì vậy, máu thiếu huyết sắc tố tự do chuyên vận chuyển Oxi. Nó dẫn đến hiện tượng thiếu Oxi và đau đầu, chóng mặt, hoa mắt. Cơ thể sẽ dần trở nên yếu ớt, buồn nôn. Những cơn đau ở ngực xuất hiện, hiện tượng lẫn lộn trí óc sẽ xảy ra. Nếu lượng khí độc này bị hít vào với hàm lượng lớn, nhất là ở người già, phụ nữ, trẻ em, thì sẽ dễ gây bất tỉnh và nhanh dẫn đến tử vong.
Một điều rất nguy hiểm là khí CO và CO2 là khí không mùi, không vị đặc trưng, không gây đau đớn khi mới ngửi thấy. Do đó, thông thường rất khó nhận biết những khí này nếu chỉ dựa vào cảm giác. Nếu người bị ngạt không có phản ứng hô hào để người khác nhận ra, hay tự cứu lấy mình bằng những biện pháp kịp thời thì rất có thể sẽ quá muộn để được cứu. Ngoài ra, nếu người bị ngạt đứng quá gần bếp than, trong lúc choáng váng vì hít vào khí độc cũng có thể ngã vào bếp than, dẫn đến tình trạng bỏng.
Đun bếp than trong phòng kín như thế nào là an toàn?
Để hạn chế việc bị ngạt khi đun bếp than trong phòng kín, bạn cần tuân thủ một số lưu ý sau:
- Không được đốt than sưởi ấm trong nhà (nhất là nhà kín, ít hoặc không có lỗ thông gió), hay bất cứ không gian kín nào.
- Khi muốn đốt than để sưởi ấm, cần hé mở một phần cửa sổ hoặc cửa thông gió để các khí độc bay ra ngoài.
- Với sản phụ, người lớn tuổi, trẻ em nên nằm ở những nơi không có gió lạnh thổi trực tiếp. Ở những nơi có nhiệt độ giảm mạnh vào sáng sớm hoặc tối muộn, nên hạn chế ra ngoài để tránh bị lạnh. Nên chuẩn bị quần áo dày để giữ ấm khi trời lạnh.
- Nếu gia đình đang sử dụng bếp củi để nấu nướng, cần đặt bếp lò ở khu vực thông thoáng, tách riêng với không gian sinh hoạt của gia đình.
Tuy nhiên, nếu có điều kiện, bạn nên mua riêng một chiếc máy sưởi để tiện hơn cho việc sưởi ấm vào mùa đông. Tuy đun bếp than để sưởi ấm sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều chi phí nhưng đây là một thói quen khá nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều hậu quả không đáng có.
Lời kết
Trong bài viết trên, chúng tôi đã lý giải lý do tại sao nhiều người có thói quen đun bếp than trong phòng kín, cũng như vì sao không nên đun bếp than trong phòng kín, cùng với những lưu ý khi sử dụng bếp than để sưởi ấm. Nhìn chung, phương pháp này mang lại khá nhiều bất cập và nguy hiểm về sức khỏe cũng như có nguy cơ cháy nổ trong gia đình. Nếu có thể, bạn vẫn nên loại bỏ thói quen cũ này để bảo đảm sức khỏe và sự an toàn cho gia đình.
