Trong nông nghiệp nói chung và trồng trọt nói riêng, xử lý hạt giống là một công đoạn không thể thiếu để giúp hạt giống có chất lượng tốt hơn, đảm bảo khả năng nảy mầm cao và cho sản lượng ổn định. Có mấy cách để xử lý hạt giống? Cần xử lý hạt giống như thế nào thì hợp lý? Có điều gì cần lưu ý không?
Xịt keo ong Vitatree điều trị và phòng ngừa viêm, đau, rát họng
Xem thêm nè
Tại sao cần xử lý hạt giống?
Xử lý hạt giống thường là quá trình tẩy rửa hạt giống để loại bỏ các mầm bệnh có thể có trong hạt. Nhờ đó, ta có thể loại bỏ các loại nấm cũng như vi khuẩn có thể tồn tại và gây hại cho hạt giống. Quá trình này được thực hiện để đảm bảo hạt nảy mầm tốt trong thời gian ngắn, có thể phát triển và sinh trưởng nhanh chóng, tránh bị ảnh hưởng bởi sâu bệnh cho cây.
Nếu quá trình bảo quản được thực hiện không đúng cách, hạt giống có thể bị các tác nhân gây hại tấn công, làm hạt bị hư hỏng và không còn khả năng nảy mầm. Vì vậy, xử lý tốt hạt giống trước khi gieo là việc không thể thiếu để loại bỏ những hạt giống có chất lượng không tốt từ đầu, tiết kiệm được thời gian và chi phí. Nếu có thể xử lý đúng cách, hạt giống sẽ có thể nảy mầm rất tốt và hạn chế khả năng nhiễm sâu bệnh.
Với công nghệ phát triển như hiện nay, các đơn vị sản xuất đã có khả năng bảo quản hạt tốt hơn, đảm bảo chất lượng hạt luôn duy trì ở mức tốt trong suốt từ 1 đến 2 năm.
Có mấy cách xử lý hạt giống?
Có nhiều cách để xử lý hạt giống, tùy theo mục đích xử lý và những nguyên liệu đang sẵn có. Thông thường, có thể chia các cách xử lý hạt giống làm 2 loại:
Phương pháp vật lý
Đặc điểm
Với phương pháp này, chúng ta sẽ xử lý hạt giống bằng cách ngâm hạt trong nước ấm. Những loại hạt giống khác nhau khi được ngâm trong những nhiệt độ nước khác nhau sẽ loại bỏ được các chứng bệnh thường gặp. Đơn cử, hạt ớt ở nhiệt độ 76oC sẽ loại bỏ được nấm và virus, hạt bắp cải sẽ hạn chế được bệnh thối đen khi ngâm trong nước ấm 45oC, …
Cách làm
Các bước cần có để xử lý hạt giống bằng cách ngâm hạt trong nước ấm
- Bước 1: Loại bỏ những hạt bị lép và tạp chất không cần thiết trong hạt giống.
- Bước 2: Pha nước theo công thức ⅗ là nước sôi, và ⅖ là nước có nhiệt độ thấp hơn. Có thể canh để nước có nhiệt độ ấm khoảng trên 50 độ C. Đây là nhiệt độ nước vừa phải để ngâm hạt.
- Bước 3: Cho hạt giống và phần nước đã pha. Thời gian bạn nên ngâm hạt sẽ phụ thuộc chủ yếu vào kích thước của hạt giống to hay nhỏ. Hạt giống lớn và có độ cứng sẽ cần ngâm từ 8 đến 12 giờ. Với hạt giống có kích thước vừa như dưa leo, ớt, cà chua thì ngâm từ 6 đến 8 tiếng rồi mang hạt đi ủ. Các hạt giống nhỏ hơn như hạt giống hoa, rau dền thì bạn có thể đem hạt đi gieo mà không cần trải qua quy trình ngâm hay ủ hạt.
- Buốc 4: Vớt hạt ra khỏi nước, đặt vào khăn ướt hoặc bông gòn dễ thấm nước để ủ hạt. Sau một thời gian, khi bạn thấy hạt bắt đầu bị nứt nhẹ ở vỏ và có rễ nhú ra, thì đây là lúc có thể gieo hạt. Nên gieo ngay khi rễ vừa mọc ra không nhiều, vì để đến khi rễ dài hơn sẽ khó gieo hơn.
Đôi lúc, khi bạn mua hạt đóng gói sẵn, thì người bán đã xử lý nhiệt trước cho hạt rồi mới đóng gói. Nhưng những túi hạt này sẽ có khả năng nảy mầm thấp hơn vì đã trải qua nhiệt độ cao, từ đó làm hạt khô héo hơn và không có đủ nước để nảy mầm.
Phương pháp hóa học
Đặc điểm
Với phương pháp này, người ta sẽ dùng các loại thuốc bảo vệ thực vật để xử lý hạt giống trước khi gieo. Ưu điểm của cách làm này là loại bỏ được tốt những nấm bệnh và vi khuẩn trên hạt. Đồng thời, một số loại thuốc còn bổ sung thêm các nguyên số vi và đa lượng, giúp hạt giống có khả năng nảy mầm và sinh trưởng tốt.
Song song với đó, nhược điểm khi sử dụng loại thuốc này, là mỗi loại thuốc chỉ xử lý được một số loại nấm và vi khuẩn riêng biệt. Bên cạnh đó, dùng thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều cũng dễ gây hại cho người, và không thân thiện với môi trường.
Cách làm
Cách bước xử lý hạt giống theo phương pháp hóa học:
- Bước 1: Đãi sạch hạt để loại bỏ các hạt lép hoặc không đạt yêu cầu, cũng như tạp chất.
- Bước 2: Ngâm hạt đã được chọn trong nước sạch suốt 48 giờ
- Bước 3: Vớt hại giống đã được ngâm nước ra, tiếp tục ủ hạt trong 12 giờ
- Bước 4: Trong 1 lít nước, cho lượng thuốc đủ cho 10kg hạt giống và trộn đều. Lại ủ hạt đến khi hạt giống nảy mần thì đem gieo.
Lời kết
Qua bài viết trên, chúng tôi tin rằng bạn đã có đủ thông tin về lý do cần xử lý hạt giống, cũng như các cách xử lý hạt giống thông dụng. Căn cứ vào loại hạt giống, nhu cầu xử lý hạt cũng như điều kiện cụ thể ở địa phương, bạn có thể lựa chọn những biện pháp xử lý hạt giống phù hợp.
