Công thức tính vận tốc dòng nước và bài tập minh họa dễ hiểu

Toán lớp 5 các em học sinh sẽ được học về vận tốc dòng nước, đây là một trong kiến thức cơ bản và rất quan trọng mà các em cần phải nắm vững. Bởi vậy, bài viết hôm nay chúng tôi sẽ tổng hợp kiến thức về khái niệm, công thức tính vận tốc dòng nước và cho một số bài tập minh họa có lời giải dễ hiểu.

Xem thêm:

Vận tốc dòng nước là gì?

Vận tốc là quãng đường đi trong một đơn vị thời gian. Bởi vậy vận tốc dòng nước chính là quãng dòng nước chảy trong một thời gian.

Độ lớn của vận tốc dòng nước cho biết sự nhanh, chậm của chuyển động và được tính bằng độ dài dòng nước chảy trong một thời gian nhất định.

Công thức tính vận tốc dòng nước

Công thức tính vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng) : 2

V_{dòng nước} = (V_xuôi – V_ngược) : 2

Công thức tính vận tốc xuôi dòng = vận tốc thực của vật + với vận tốc của dòng nước

V_xuôi = V_vật + V_dòng

Công thức tính vận tốc ngược dòng = vận tốc thực của vật – cho vận tốc dòng nước

V_ngược = V_vật – V_dòng

Công thức tính vận tốc thực của vật = (vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng) : 2

V_vật= (V_xuôi + V_ngược) : 2

Một số công thức liên quan như:

Thời gian đi = quãng đường : vận tốc = giờ đến – giờ xuất phát – giờ nghỉ (nếu có)
Giờ xuất phát = giờ đến nơi – thừi gian đi – giờ nghỉ (nếu có)
Giờ đến nơi = giờ xuất phát + thời gian đi + thời gian nghỉ ngơi (nếu có))
Vận tốc = quãng đường : thời gian

V = s : t

Quãng đường = vận tốc x thời gian

S = v.t

Một số bài tập minh họa tính vận tốc dòng nước có lời giải chi tiết

Bài tập 1: Bến A và B cùng nằm trên một con sông, nó cách nhau 52km. Một chiếc thuyền đi xuôi dòng từ bến A đến bến B trong vòng 2 giờ 54 phút và ngược dòng từ B về A hết 4 giờ 54 phút. Hỏi vận tốc của dòng nước bằng bao nhiêu?

Lời giải

Ta có 2 giờ 54 phút = 2,9 giờ

4 giờ 54 phút = 4,9 giờ

Vận tốc của thuyền khi xuôi dòng là:

52 : 2,9 = 17,9 (km/h)

Vận tốc của thuyền khi ngược dòng là:

52 : 4,9 = 10,6 (km/h)

Vận tốc của dòng nước là:

(17,9 – 10,6) : 2 = 3,65 (km/h)

Bài tập 2: Một nhóm các bạn đi thuyền xuôi dòng sông với bận tốc là 8km/h, và đi ngược dòng với vận tốc là 4km/h. Hỏi rằng:

a. Nếu chuyến đi chơi kéo dài 5 tiếng thì khi rời bến bao xa thì các bạn phải quay lại để trở về đúng giờ?

b. Vận tốc của dòng sông bằng bao nhiêu?

c. Vận tốc thực của chiếc thuyền là bao nhiêu?

Lời giải

a. Tỉ số vận tốc xuôi dòng và ngược dòng là: 8: 4 = 2

Vậy tỉ số thời gian xuôi dòng và thời gian ngược dòng bằng ½

Thời gian rời bến là:

5 : (2 + 1) = 5/3 (h)

Các bạn đó rời bến hết số km là:

8 x 5/3 = 9,6 (km)

b. Vận tốc của dòng nước là:

(8 – 4) : 2 = 2 (km/h)

c. Vận tốc thực của chiếc thuyền là:

8 – 2 = 6 (km/h)

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn đọc dễ hiểu, dễ dàng áp dụng công thức vào bài tập tính vận tốc dòng nước và bài tập liên quan nhé. Nếu như trong quá trình học môn Toán lớp 5 gặp bài tập khó thì hãy bình tĩnh tìm hướng giải giải quyết nhé. Hoặc có thể bình luận vào bài viết bên dưới để chúng tôi giúp bạn hiểu và dễ dàng giải bài toán nhé.